Is dat glas toch zomaar ineens half leeg…

Ik voel me ongemakkelijk, ik slaap niet goed, ik lig te piekeren, over wat? Ik weet het eigenlijk niet. Ik ben niet zo’n piekeraar. Ik roep te pas en on-te-pas dat ik van het glas half vol ben en zie in bijna alles een kans. Maar nu zit ik te malen over het leven en de dood en alles wat daar mee te maken heeft. Problemen in liefdesland en indruk van het bezoek met de Paas aan Auschwitz zijn de meest grote dingen die mij bezig houden. En daar aan denkend slaat mijn hoofd op hol. Waar normaal elk onderwerp een eigen laatje heeft in mijn hoofd, waarvan er altijd maar één tegelijk open kan, trek ik nu alles bij mijn gepieker. Kleine persoonlijke vraagstukken: eenzaamheid, verlatingsangst en ware liefde spoken door mijn hoofd.

Zes miljoen

Ik hoop dat de zon weer gaat schijnen in liefdesland, dat houdt me al een tijdje bezig. De voor mij ongebruikelijke chaos aan gedachten vermeng ik met de verhalen die ik hoorde in het concentratiekamp. Ik dacht dat geschiedenisverhalen mij niet zoveel deden tot ik samen met mijn vrienden naar Auschwitz ging. En dat was andere koek bleek later. Zes miljoen mensen is erg, maar abstract. Het is ineens heel anders als je persoonlijke verhalen ter plekke hoort. Persoonlijke verhalen die zo een indruk op mij achterlieten dat ze nog steeds door mijn hoofd spoken. Samen met mijn persoonlijke ‘verhalen’ die me bezig houden.

Kapper

Mijn meegereisde vriend en historicus vertelde, toen het gezelschap op de rand zat van wat eens één van de gaskamers was in Birkenau, een indrukwekkend verhaal. Het motto was ‘eten of gegeten worden’. Een kapper had het kamp overleefd door andere Joden te knippen voordat zij de gaskamers binnen gingen. De kappers deden hun werk gevoelloos, machinaal en heel snel, want de volgende trein was in al aantocht. En geen haar op hun hoofd die er aan dacht om te zeggen waarom de ‘klanten’ echt geknipt moesten worden. De mensen wisten niet beter of zij moesten geknipt worden omdat iedereen luizen had. En de kapper kon niet zeggen dat in de volgende ruimte het vernietigende gas zijn werk zou doen, anders was hij standrechtelijk geëxecuteerd.

Vrouw

Op een dag kwam er een trein uit zijn geboortestreek en hij herkende de vrouw en zuster van zijn goede vriend, ook een kapper die de mensen moest knippen. Zij waren blij om hun man en broer te zien. Het enige wat hij kon doen was sussende woorden zeggen en een beetje meer tijd geven. Hij knipte ze zo langzaam mogelijk zonder dat de kampwachten het in de gaten hadden, steeds hun haren liefdevol strelend. De video van de getuigenis laat een traumatische man zien die met moeite het verhaal vertelt.

Glas

Wat heeft dat nu met NAH te maken, of een beperking? Ogenschijnlijk niets. Het is het afschuwelijkste dat de mensheid ooit heeft voorgebracht. Niet met woorden te beschrijven, daar kan je alleen maar stil bij staan en hopen dat de mens in het algemeen wat ‘geheugen’ heeft ondanks het huidige populisme dat in de westerse wereld weer zijn weg helaas vindt. Voor één keer zeurde ik niet inwendig, toen ik terugliep over de kilometerlange weg van de gaskamer naar de ingang over het beroerde, met onregelmatige steentjes bedekte zandpad, met de overtuiging dat alles erger kon dan een paar hobbels, letterlijk en figuurlijk. Mijn glas is niet halfvol, het is driekwart vol. Niet vol met gekmakende, “kop op” positiviteit. Vol met dankbaarheid. Normaal waag ik me niet eens aan een zand- of grindpad van slechts enkele tientallen meters. Nu was – en ben – ik dankbaar dat die kilometer lange wandeling, voetje voor voetje schuifelend, door mij vrijwillig en in vrijheid afgelegd werd.

geredigeerd door petrafisher.com

ps  waar jij eigenlijk dankbaar voor?